Średnie temperatury: miesiące: | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | oC: | 5 | 6 | 13 | 17 | 21 | 23 | 31 | 31 | 29 | 21 | 17 | 7 |
Opis: OPIS Państwo Izrael leży na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego. Na zachodzie znajduje się wąska, żyzna i gęsto zaludniona Równina Nadbrzeżna. Wnętrze kraju zajmują obszary wyżynne, pocięte uskokami i pęknięciami tektonicznymi, ciągnące się od Galilei na północy, poprzez Judeę w środkowej części kraju, po położoną na południu kraju pustynię Nagew. Wschodnie obszary zajmują ułożone południkowo zapadliska tektoniczne, stanowiące północne przedłużenie Wielkich Rowów Afrykańskich. Leży tu Jezioro Tyberiadzkie i Morze Martwe, odwadniane przez rzeki Jordan i Wadi al-Araba. Najwyższy szczyt kraju toGóra Meron, natomiast najniższym punktem jest Morze Martwe, a najdłuższa rzeka - Jordan. Izrael wraz z częścią Jordanii i Egiptu tworzy Ziemię Świętą, na której rozwijały się trzy wielkie religie monoteistyczne: Judaizm, Chrześcjaństwo i Islam. To właśnie w Jerozolimie Salomon miał wybudować Pierwszą Świątynię, w której przechowywano Arkę Przymierza; to tutaj ukrzyżowano Jezusa Chrystusa, a prorok Mahomet odwiedził to miejsce w czasie nocnej podróży. KLIMAT Klimat Izraela jest bardzo zróżnicowany, jednak można go określić jako umiarkowany. Występują dwie pory roku lato i zima. Zima trwa od listopada do marca i bywa dość chłodna, z obfitymi opadami deszczu na północy kraju. Latem najwyższe temperatury występują na terenach nizinnych, jednakże trzeba być przygotowanym na bardzo chłodne wieczory.
KUCHNIA W Izraelu dominują potrawy środkowowschodnie, z wybrzeża Morza Śródziemnego, oraz arabskie. Typowym akcentem arabskim jest siekane mięso, przyprawione dużą ilością pieprzu i zapieczone po zwinięciu w cienkie rurki oraz Mussachan, danie, którego korzenie znajdują się w kulturze arabskiej, a przyrządzane jest z kurczaka pieczonego z cebulą, migdałami i przyprawami, a podawane na chlebie pita. Z kolei wpływy tureckie objawiają się np. w potrawie tahini, czyli pasty z nasion sezamu, często z natką pietruszki, oliwą, cytryną i czosnkiem. Innym turecko greckim akcentem jest znany nad Morzem Śródziemnym deser przyrządzany z plastrów ciasta przekładanych masą orzechowo - migdałową i nasączonych miodem lub syropem - baklava. Mówiąc o kuchni izraelskiej nie można pominąć koszerności. Trzeba pamiętać, że zwyczaje kulinarne w Izraelu związane są z obowiązującymi Żydów ścisłymi przepisami dietetycznymi kaszrutu. Zasady te dotyczą nie tylko sposobu przyrządzania potraw i składników do nich używanych, ale również sposobu podawania dań. Na przykład w czasie święta pesach restauracje koszerne nie mogą podawać chleba i ciastek. W Izraelu produkowane są piwa o różnej jakości od tych najlepszych jak np. Nesher po te gorsze, które są na szczęście coraz rzadziej podawane. Najpopularniejszym piwem wśród przyjezdnych jest na pewno Goldstar zaś tubylcy gustują w Maccabee.
WARTO ZOBACZYĆ W Jerozozolimie warto zobaczyć Bazylikę Grobu Świętego, gzie według wiary chrześcijańskiej został pochowany Jezus Chrystus, Ścianę Płaczu, czyli święte miejsce judaizmu, Via Dolorosa, na której to uliczce Jezus odbył drogę krzyżową, czy Cytadelę Dawida. Znajduje się tu również Kościół Wszystkich Narodów, Brama Damasceńska, Meczet Al-Aksa i Jadwa-Szem, czyli pomnik holokaustu. Nie należy zapomnieć oczywiście o Muzeum Izraelskim, Złotej kopule Świętej Skały, Górze Oliwnej czy Knesecie. Wyprawa do Ziemi Świętej bez wizyty w Betlejem, miejscu narodzenia Zbawiciela byłaby nie do pomyślenia. Sam kościół, wzniesiony nad powszechnie uznawanym miejscem narodzin Chrystusa, to dostojna budowla. Ciekawa może być też wyprawa do położonego na pustyni klasztoru Mar Saba, albo pałacu Heroda Wielkiego, skąd rozciąga się wspaniały widok na okolicę. W Izraelu warto zobaczyć ruiny Masady, starożytnej fortecy położonej na szczycie samotnego płaskowyżu na pustyni Judejskiej nad Morzem Martwym. W roku 73 n.e. Masada była jednym z trzech ostatnich punktów oporu przeciwko Rzymianom. Kiedy stwierdzono bezcelowość dalszej obrony przystano na propozycję zbiorowego samobójstwa. Z 960 obrońców ocalały 2 kobiety i 5 dzieci, ukryte w kanałach. Na szczyt Masady można wejść pieszo lub wjechać kolejką. Morze Martwe swoją nazwę zawdzięcza bardzo dużemu zasoleniu, w związku z tym nie ma w nim prawie zupełnie życia. Wykorzystuje się za to lecznicze działanie wód i osadów błotnych, a w okolicy znajdują się liczne uzdrowiska. W pobliżu Morza Martwego znajduje się twierdza Masada oraz prawdopodobnie w okolicy były dwa legendarne miasta Sodoma i Gomora. Na pustyni Negew, podobnie jak na sąsiadującym z nią Morzu Martwym, nie ma życia, poza turystami. A na pustyni jest co oglądać: Monaster św. Jerzego, założony w 480 r., Nubi Musa, czyli meczet na pustyni czczony jako miejsce pochówku Mojżesza, Qumran - miejsce gdzie odnaleziono słynne zwoje znad Morza Martwego, czy też Herodion, zbudowane przez Heroda Wielkiego jako miejsce rozrywek. Należy też pamiętać o Hebronie, które jest miejscem świętym dla żydów, chrześcijan i muzułmanów. Jest tu także Beer Szeba, stolica Negewu, gdzie znajduje się beduiński targ oraz Tel Beer Szeba, czyli miasto założone pod koniec X w. p.n.e. Częsć pustyni to Park Narodowy En Gedi z bujną oazą, która jest istnym rajem dla pustynnych zwierząt.
PRAWO JAZDY Izrael honoruje międzynarodowe prawo jazdy. Jednakże po upływie trzech miesięcy wymaga się zmiany na dokument izraelski.
ŚWIĘTA / DNI WOLNE Święto Narodowe - 12 maja, Rosz ha-Szana - żydowski Nowy Rok -wrzesień, Jom Kipur - Święto Pojednania październik
OPIEKA MEDYCZNA Opieka medyczna w Jerozloimie i całym Izraelu opiera się głównie na lecznictwie prywatnym, które jest dość drogie.
BEZPIECZEŃSTWO Kradzież i napady zdarzają się dość rzadko, Jedynie samotnie spacerujące kobiety powinny zachować ostrożność, gdyż mogą stać się obiektem zaczepek. Turystów przybywających do Jerozolimy zdziwić może wzmożona kontrola służb bezpieczeństwa. Częste zamachy terrorystyczne i rozruchy powodują, że każdy turysta może być poproszony o okazanie paszportu. Należy zachować szczególną ostrożnośc zarówno na ulicy, jak i w hotelu, kinie czy centrach handlowych.
PRZEPISY CELNE Do Izraela turysta może wwieźć w gotówce środki finansowe w dowolnej walucie. Wartość dopuszczalnej do wwozu i wywozu kwoty nie może przekroczyć 80 000 szekli. Wwóz i wywóz większych kwot wymaga zezwolenia. Jest zakaz wwozu żywności, roślin i chemikaliów, wwóz żywych zwierząt również podlega ograniczeniom. Zakazuje się wwozu stylizowanych monet, matryc do ich produkcji oraz urządzeń i automatów do gier hazardowych. Ograniczeniami objęty jest również wwóz napojów alkoholowych (o zawartości alkoholu poniżej 40% - do 2 l, powyżej 40% - 1 l), papierosów (400 szt.) i perfum (250 ml). Zakazany jest wwóz substancji narkotycznych.
NUMERY ALARMOWE policja - 100 pogotowie ratunkowe - 101 lub 911 straż pożarna - 102
CIEKAWOSTKI - turyści odwiedzający synagogi, kościoły i meczety powinni być odpowiednio ubrani, w niektórych miejscach turystom proponowane są specjalne płaszcze do okrycia; przed wejściem do meczetu trzeba zdjąć buty; przy Ścianie Płaczu i w paru innych miejscach należy mieć okrycie głowy - nazwa Izrael oznacza "ten, który walczy z Bogiem" i pochodzi ze starego testamentu - chasydzi to najbardziej religijni, pobożni i ortodoksyjni Żydzi, noszą czarne kapelusze, długie, czarne chałaty i krótkie włosy z pejsami - noworodek płci męskiej powinni być obrzezany ósmego dnia po narodzinach - klezmer to tradycyna muzyka taneczna, która narodziła się wśród aszkenazyjczyków, czyli Żydów mieszkających we Wschodniej i Środkowej Europy - kibuc to gospodarstwo kolektywne, w którym ziemia i środki produkcji są wspólną własnością
SŁOWNICZEK Tak - ken Nie - lo Dziękuję, - toda Dziękuję bardzo - toda raba Nie ma za co, Proszę - be vakasza Proszę - be vakasza Przepraszam - slach li Dzień dobry - szalom Do zobaczenia - szalom Na razie - lehitra ot Dobry wieczór - erev tov Dobranoc - laila tov Nie rozumiem - ani lo mevin (m.), ani lo mevinah (ż.).
FLAGA IZRAELA GODŁO IZRAELA AMBASADY I KONSULATY
Ambasada RP w Tel Awiwie 16, Soutine St., Tel-Aviv 64-684, Israel tel. 0-0972 (3) 52 40 186/8, 5240 191 Ambasador/sekretariat: 00972-3-7253102 centrala: 00972-3-7253111 fax. 0-0972 (3) 523 78 06 e-mail:embpol@netvision.net.il strona www:www.polemb.org Wydział Konsularny adres j.w. tel. 0-0972 (3) 52 76 664 Kierownik Wydz. Konsularnego: 00972-3-7253109 tel. dyżurny 0-0972 (3) 52 40 186/8 fax. 0-0972 (3) 52 74 726 Konsulat RP w Hajfie Konsul Honorowy: Jan Robinsohn (hebrajski, jidysz, polski, angielski, niemiecki, francuski) 3, Shmaryahu Levin Str., 33101 Hajfa tel./fax. (0-097204) 86 27-278 Konsulat RP w Jerozolimie Konsul Honorowy: Zeev Baran 27, Jabotinsky St., Jerusalem 92 141 tel. (02) 5665 845 fax. (02) 5665 790 e-mail:zbaran@power.co.il Konsulat RP w Tel Awiwie 16, Soutine Street 64-684 Konsul Honorowy: Peretz Unikowski (jidysz, polski) tel.:0-0972(3) 52-76-664 tel. dyżurny: 0-0972 (3)52-40-18678 fax.: 0-0972(3)52-74-726 Wydział Ekonomiczno-Handlowy 79 Yehuda Hamaccabi Street Tel Aviv tel.: 0-0972 (3) 54-46-246, 54-63-523 fax.:0-0972 (3) 54-46-247 e-mail:brhtlv@inter.net.il Ambasada Państwa Izraela w Warszawie ul. Krzywickiego 24 02-078 Warszawa tel. 825 00 28, 825 09 23, 825 63 84 fax 825 16 07 e-mail:publicaffairs@warsaw.mfa.gov.il Internet:www.israel.pl |